چند عکس زیبا با توضیح مختصری از تاریخچه قلعۀ بابک خرمدین و منطقۀ کلیبر به همراه فیلمی کوتاه و دیدنی از صعود به دژ بابک در برف
پنجشنبه, ۲ دی ۱۳۹۵، ۰۳:۲۹ ق.ظ
بد است و مقداری هم خوبیت ندارد که آدم بچه این وَرا باشد و اشاره ای به بابک خرم دین نداشته باشد . برا همین این پست را جم و جور کردم تا اندکی باب آشنایی بیشتر دوستان از تاریخچه قلعه بابک و موقعیت جغرافیایی آنرا مقداری فراهم کنم . امید که این بسی ناقص مقبول اوفتد از برای کسانیکه آشنایی کمتری از اینجا دارند . قبول زحمت ِ پذیرش شما از این مَثَل معروف که «چه کند بینوا همین دارد!» برایم کافیست .
« قلعه جمهور معروف به دژ بابک در ۵۰ کیلومتری شمال شهرستان اهر و در ارتفاعات شهرستان زیبا و توریستی کلیبر و در بلنداهای باختری شعبه‌ای از رود بزرگ ارس (که به زبان ترکی آراز و Araz - و به زبان ارمنی آراکس، Արաքս نامیده میشود ) قرار دارد ... کلیبر خود یکی از شهرستان‌های آذربایجان شرقی است که به علت واقع شدن در ناحیه کوهستانی و وجود درختان زیاد و آب روان ناشی از چشمه‌سارهای کوهستانی، بسیار زیباست. در این نزدیکی ها جنگلهای بکر و فوق العاده زیبای ارسباران هم برایتان درود میفرستد . قبلن به بهانۀ پاییز مقوله ای کوتاه با عکسهایی زیبا از جنگهای ارسباران را در این وبلاگ آورده بودم ... بگذریم و برویم سر اصل مطلب
 |
| این عکس بسیار زیبا را از سر صفحه وب آقای حسین گلکار برداشته ام . ( کلیک روی تصویر لازم دارد فقط ) |
دژ بابک بر فراز قله‌ی کوهستانی، با کمابیش ۲۳۰۰ تا ۲۷۰۰ متر بلندا از سطح دریا. و اطراف دژ را دره‌های ژرفی با گودی ۴۰۰ تا ۶۰۰ متر فرا گرفته است و تنها از یک سو راهی باریک و سخت برای دسترسی به این دژ وجود دارد.راه کلیبر به دژ با این‌که از ۳ کیلومتر تجاوز نمی‌کند ولی بسیار دشوار است و به هنگام گذر، باید از گردنه‌ها و گذرهای خطرناکی عبور کرد .
قلعه بابک بنای باشکوه و زیبایی است که درگذشته محل استقرار و سنگر دفاع بابک خرمدین سردار ایرانی در مقابل تهاجم اعراب بوده است، احتمالاً پیش از او نیز جاویدان فرزند شهرک که مبارزات خود با اعراب مهاجم از کوهستان‌های اردبیل آغاز کرده بود، در این قلعه سکونت نموده است. بابک نیز ابتدا به جمع مبارزان جاویدان پیوسته و پس از مرگ او در سال ۲۰۰ هجری قمری به عنوان رهبر خرم‌دینان ۲۲ سال توانست در این قلعه به مبارزات خود ادامه دهد.
- 
این بنا «احتمالن » یک قلعه دفاعی است که در دوران اشکانی یا به‌احتمال قوی‌تر در زمان حکومت پادشاهان ساسانی ساخته شده و شباهت زیادی به سبک معماری مجموعه سلیمان مربوط به دوران ساسانی دارد. از آثار معماری و برخی از سنگ‌های زبره تراش و روش چفت و بست سنگ‌ها و ملات ساروج و اندود دیوارها از نوعی گچ و خاک نیز می‌توان به یقین اظهار داشت که ساختمان این دژ و قلعه در روزگار اشکانیان و بخصوص ساسانیان ساخته شده است. در قرون دوم و سوم و تا چند قرن پس از آن مورد تعمیر و مرمت قرارگرفته و تغییراتی در آن به وجود آمده و الحاقاتی در بنا ایجادشده است. بنابراین بابک پس از استقرار در این دژ قسمت‌های اصلی آن را ترمیم نموده و بخش‌هایی را نیز به آن افزوده است. اکنون که بیش از ۱۲۰۰ سال از آن دوران می‌گذرد، هنوز بخش‌هایی از آن دژ پرصلابت پابرجا مانده است
به لحاظ سوق‌الجیشی موقعیت استقرار بنا بر فراز قله به گونه‌ای ست که بیست نفر سپاهی قادر بوده‌اند هجوم یک سپاه صدهزار نفری را مانع شوند و تلفاتی هم نداشته باشند، چرا که تیر و کمان و اسلحه معمول زمان به سربازان و مستحفظانی که بر بلندی موضع می‌گرفتند، به جهت بعد مسافت کارگر نمی‌افتاده است. بدون این که قصد اغراق در بین باشد موقعیت مستحکم قلعه و دژ آن چنان اعجاب‌انگیز است که از نبوغ نظامی و آگاهی کامل بنیان‌گذار آن حکایت می‌نماید. از همین جا بوده که بابک خرمدین و یارانش به مدت بیست و چند سال لشکریان عرب را که به قصد محاصره و سرکوب جنبش او آمده بودند، در کوه‌ها سرگردان و با شبیخون‌های خود آن‌ها را از دم تیغ گذرانده و وادار به فرار می‌کردند.راه ورود به دژ گذری است از سنگ‌های منظم طبیعی که راه عبور یک نفر است، معبر در فاصله‌ی ۲۰۰ متری دروازه‌ی دژ و در برابر آن قرار دارد. دو برج در طرفین دروازه قرار دارد که جایگاه دژبانان بود. یکی مخروطی و دیگری گرد از سنگ‌های تراشیده با ملاط ساروج که در بلندی آن‌ها، دژبانان به تمام جوانب دژ اشراف دارند برای ورود به کاخ دژ از راهی باریک تا کمابیش یکصد متر بلندی از صخره باید بالا رفت. در چهار سوی بنا، چهار برج دیده‌بانی به صورت نیمه استوانه ساخته شده است که جایگاه دژبانان و دیده‌بانان بود که هر جنبنده‌ای را تا کیلومترها از فراز دره‌ها و کوهپایه‌ها زیر نظر می‌داشتند.
برای نفوذ به داخل، تنها راه ورود، دروازه اصلی است. و از کوهستان امکان وارد شدن به دژ وجود ندارد.با گذر از دروازه‌ی ورودی و پشت سر گذاشتن بارو، جهت رسیدن به دژ اصلی، باید از گذرگاهی باریک که حدود ۱۰۰ متر فراز را به همراه دارد گذشت، تا به داخل ورودی دژ رسید. مسیری سخت که از یک سو به دره است با جنگلهای تنک و ژرفایی حدود ۴۰۰ متر که به تیغه و دیواره تا قعر دره ادامه دارد. پس از صعود، برای ورود به دژ اصلی از مدخلی دیگر با پلکان‌هایی نامنظم باید گذشت. بنای دژ دو طبقه و و در پاره‌ای جاها سه طبقه می‌باشد. در طرفین مدخل دو ستون مشخص است که پس از تالار اصلی است که ۷ اتاق در اطراف آن قرار دارند که به تالار مرکزی راه دارند. در قسمت شرقی دژ تاسیسات مرکبی از اطاق و آب‌انبارها ساخته شده است. محوطه‌ی داخلی آن به‌وسیله‌ی نوعی ساروج غیر قابل نفوذ گردیده بود که به هنگام زمستان از آب و برف پر می‌شد و آب مورد نیاز دژنشینان را تامین می‌کرد.
از آثار معماری و روش چفت و بست سنگ‌ها و ملات ساروج و اندود دیوارها، از نوعی گچ و خاک، می‌توان به یقین اظهار داشت که ساختمان این دژ در روزگار اشکانیان و یا شاید ساسانیان ساخته شده است. بدین ترتیب می‌توان گفت دژ جمهور از دوران قدیم محکم و استوار بر بلندپایه‌ترین قله‌های آذربایجان خودنمایی می‌کرده و هنوز به عنوان جایگاه بابک خرمدین و یکی از نمونه‌های استقامت و پایداری آذربایجانیان و ایرانیان برابر عرب‌ها و جزو بزرگ‌ترین نمونه‌های معماری ایران محسوب میشود .اگر بر فراز برج های این قلعه که بایستید، همه ارتفاعات و جنگل های اطراف زیر پای شماست و شما بر بلندترین نقطه منطقه ایستاده اید. چشم اندازی وسیع از کوه های پوشیده از درخت و دشت های ارسباران. به راستی که این قلعه بسیار زیباست. در سال های اخیر علی رغم کم لطفی هایی که از سوی برخی انسان ها و نهادها در حق این قلعه اعمال شده است، دیواره های در حال ریزش پی‌بندی شده و بخشی از دیواره های بنا، تعمیر و دوباره سازی شده است. هم چنین بخشی از پله های ورودی قلعه شیب بندی و کانال کشی حوضچه های آب که در اطراف قلعه وجود دارد به پایان رسیده است.
علاوه بر ایام خاص در بسیاری از روزهای تعطیل در این قلعه، مراسم شعر خوانی، موسیقی سنتی و رقص لزگی (رقص محلی آذربایجان) برگزار میشود. این قلعه و طبیعت اطراف آن برای کوهنوردان و طبیعت گردان آذربایجانی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
قلعه بابک در سال ۱۳۴۵ با شماره ۶۲۳ در فهرست آثار ملی، تاریخی و فرهنگی ایران ثبت شد و مرمت آن نیز از سال ۱۳۷۶ توسط اداه کل میراث فرهنگی آذربایجان شرقی آغاز شد. »
یک اهری و اتفاقات ساد کلیبر اهر قلعه بابک خرمدین فیلم قلعه بابک خرمدین ارسباران قره داغ
